ԱԶԱՏ ՀԱՅՔԸ հիմնադրվել է 1989 p.՝ որպես Ազգային Միասնության Ուխտ ազմակերպության հրատարակչություն:
1990 թ. հունվարին կազմակերպության որոշ անդամներ մարտավարական ու ռազմավարական տարձայնությունների պատճառով հեռացան ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԻԱՍՆՈՒԹՅԱՆ ՈՒԽՏԻՑ եւ հրատարակչական գործի հիմնական իրականացնողների հետ միասին հիմնեցին ԱԶԱՏ ՀԱՅՔ ԶԻՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ կազմակերպությունը։
Սկսած 1990 թվականից՝ ԱՀԶ – ն իրականացրել է անլեգալ թերթերի,ազգային մատենաշարերի, հուշագրքույկների ընդհատակյա տպագրություն ,վերահրատարակել ՀՅԴ օրգան ԴՐՕՇԱԿԸ: Կազմակերպել է նստացույցեր, հանրահավաքներ, աջակցել է ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆԻ ՄԸ ՅԻՇԱՏԱԿՆԵՐԸ յոթ հատորների, ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԵՒ ՀԱՅ ԴԱՏ, ԿՏԱԿ ՆԷՐ ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐՈՒՆ գրքերի վերահրատարակմանը, մասնակցել էընտրությունների, հանրաքվեների, քաղաքական միջոցառումների, իրականացրելէ դիտորդական եւ այլ առաքելություններ, հրավիրել ասուլիսներ: Հայթայթել էզենք ու զինամթերք, մասնակցել է ՀՀ սահմանների եւ Արցախիպաշտպանությանը:
Սեյրան Խաթլամաջյանի, Ռուբեն Մնացականյանի գլխավորությամբ էապեսնպաստել է նրան, որ 1918–20 թ.թ. Հայաստանի Հանրապետության խորհրդանիշները վերահաստատվեն որպես ՀՀ խորհրդանիշներ:
Հրատարակել է Ճամբարակի, Երեւանի , Էջմիածինի, Արցախի, Նոյեմբերյանի,այլ բնակավայրերի ազատամարտիկներին փառաբանող հուշամատյան՝ ՀԱՐԱՏԵՒՈՒԹՅԱՆ ԶԱՐԿԵՐԱԿ վերնագրով , ազգային տետրեր, քարտեզներ,դիդակտիկ եւ այլ նյութեր:
1996 թ. ԱՀԶ - ն վերակազմավորվելով՝ գործունեությունը շարունակել է որպեսքաղաքական կազմակերպությունª ,,Ազատ Հայք Առաքելություն,, անվանումով:
2000 թ. տպագրել է ԱՀԱ - ի ԶԻՆԱԿԻՑ պաշտոնաթերթը:
1999 - 2003 թ.թ. ԱՀԱ - ն համամասնական ցուցակով առաջադրվել եւմասնակցել է ՀՀ ԱԺ ընտրություններին:
2005 թ. գրանցվել է որպես բարեգործական հասարակական կազմակերպություն՝ ԱԶԱՏ ՀԱՅՔ։
2006 թ. փետրվարին ԱՀ - ի ջանքերով կազմավորվել է ԳԼՈԲԱԼԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅՈՒՆ համագործակցություն՝ ինը հասարակականկազմակերպությունների կոալիցիա:
2006 թ. հունիսին ԱՀ - ի աջակցությամբ ձեւավորվել է ,,Փախստականները եւմիջազգային իրավունքը,, ցանցը:
2005 – 2007 թ.թ. դիտորդական առաքելություն է իրականացրել ՀՀ - ի,Արցախի Ազգային Ժողովների, ՏԻՄ ընտրությունների, Սահմանադրությանհանրաքվեների ընթացքում:
2005 թ. ԱՀ - ը դիտորդական առաքելության հայտ է ներկայացրել Ադրբեջան£
2006 թ. ԱՀ - ը Ադրբեջանի Միլլի Մեջլիսի վտարանդի ֆրակցիա ձեւավորելուհեռանկարովª բռնագաղթած հինգ հայերի պատգամավորության թեկնածուառաջադրելու հայտ է հղել Բաքու:
2009 թ. ձեւավորել է ՎՍՏԱՀՈՒԹՅՈՒՆ շարժումը£
***
Ազատ Հայքի կարգախոսն է՝
ԱՅՆ ԱՄԵՆԸ, ԻՆՉ ԿԿԱՄԵՆԱՔ, ՈՐ ՄԱՐԴԻԿ ՁԵԶ ԱՆԵՆ, ԱՅԴՊԵՍ ԵՒԴՈ°ՒՔ ԱՐԵՔ ՆՐԱՆՑ։
Ազատ Հայքի կանոնադրական դրույթներն են՝
- Միջազգային համակեցության համակարգում զարգացող Հայաստանըաշխարհասփյուռ հայերի, ՀՀ քաղաքացիների հայրենիքն է, որտեղԿազմակերպությունն աջակցում է հայրենադարձության իրականացմանը,գործում է մարդկության կողմից սրբագործված պատգամների շրջանակներում, այն էª հավատ, ազգ, սեր, արդարություն, հավասարություն, առաքինություն,հարգանք, կարեկցանք, հավատարմություն, պատասխանատվություն.
- պաշտպանում է ազգային ավանդույթները, մարդու արժանապատվությունը,պատիվը, իրավունքները, ազատ ընտրությունները, օրենքի առաջհավասարությունը, խոսքի, խղճի, մտքի ազատությունը.
- անում է հնարավոր ամեն ինչ, որպեսզի մարդկային հակասություններըչընթանան սպառնալիքների, ահաբեկչության կամ բանսարկությունների հունով.
- իրականացնում է խաղաղության պաշտպանության միջոցառումներ.
- գործընկերական հարաբերություններ է կառուցում հասարակական կարծիքի ձեւավորման, շահերի պաշտպանության, իրազեկության, ուսուցման, կողմնորոշման, համերաշխության եւ այլ ասպարեզներում.
- անհատական, ցանցային համագործակցության միջոցով, պայքարում էաղքատության, չքավորության դեմ, մասնակցում է սոցիալ – տնտեսական,օրենսդրական, մշակութային կյանքին, սոցիոլոգիական, վիճակագրական,հաշվարարական, իրավական բնույթի ուսումնասիրությունների կազմակերպմանը եւ անցկացմանը.
- իրականցնում է պատմական արժեքների, բնաշխարհի պահպանության,անվտանգության, վերլուծություններ եւ հետազոտություններ, քաղաքացիականպաշտապանության գործողություններ, նպաստում է կրթության, մշակութի,առողջապահության, արվեստի, գյուղատնտեսության, քաղաքաշինության,արհեստների, բարձր տեխնոլոգիաների, ժամանցների, արկածայինզբոսաշրջության, զվարճալի ծրագրերի զարգացմանը.
- իր կարողությունները ի սպաս է դնում ազգային փոքրամասնություններին,անհատներին, ընտանիքներին, բռնադատվածներին, հաշմանդամ, թափառաշրջիկ,անօթեւան որբերին օգնելու, հեղինակային իրավունքի, իրավական դաշտիբարելավման, զարգացման ծրագրերի իրագործմանը, ժողովրդավարականարժեքների ամրապնդմանը :
***
ԱԶԱՏ ՀԱՅՔԻ նախագահն է Ռուբիկ (Ռուբեն) Գարեգինի Մնացականյանը£
Զբաղվել է գեղանկարչությամբ, գրել է բանաստեղծություններ, քաղաքական,վերլուծական հոդվածներ, տպագրվել է խորհրդային, ետխորհրդային մամուլում,վավերագրական երկու գրքերի հեղինակ է£ 1989 - 1996 թ.թ. ԱԶԱՏ ՀԱՅՔհրատարակչության, 1996 - 2004 թ.թ. ԱԶԱՏ ՀԱՅՔ կուսակցության, 2005 թ. ԱԶԱՏՀԱՅՔ բ հ կ նախագահն է£ 1988 - 1994 թ.թ. իրականացրել է ընդհատակյաթերթերի, ազգային մատենաշարերի, հուշագրքույկների տպագրություն£
Մեծամասնական եւ համամասնական ցուցակներով 1990, 1995, 1999, 2003 թ.թ. առաջադրվել է ՀՀ ԱԺ պատգամավորության թեկնածու:
2009 թ. հունվարին ընտրվել է ՎՍՏԱՀՈՒԹՅՈՒՆ շարժման նախագահ:
ԱԶԱՏ ՀԱՅՔ
Ռուբեն Մնացականյան